Voor een nieuwe aanpak of methode begin je bij de schoolvisie

Op scholen verandert veel en vaak ook nog eens tegelijkertijd. Ambities worden aangescherpt, er is een nieuwe aanpak nodig of er komen nieuwe collega's in het team. Belangrijk is dan om te beginnen bij de basis: de visie van de school op onderwijs. Onlangs was Caroline van Popering van onderwijsadviesbureau 1801 te gast in podcast De Kennisbasis. Zij legt onder andere uit waarom bij een verandertraject vaak de schoolvisie en populatie het startpunt moeten zijn. 

In podcast De Kennisbasis gaan Wouter Delken (medeoprichter van Faqta) en Lotte Steen (productmanager en methodeontwikkelaar bij Faqta) in gesprek met leerkrachten, experts en onderzoekers over wat écht werkt in het basisonderwijs. Of het nu gaat om het versterken van vakinhoudelijke kennis of het verbeteren van de basisvaardigheden in je onderwijsaanpak, samen gaan ze op zoek naar bewezen didactieken, nieuwe aanpakken en praktische inzichten. Altijd met één doel: het lesgeven eenvoudiger en effectiever maken. 

Een nieuwe methode of niet?
Om te illustreren waarom de visie van de school en goed kijken naar de populatie zo belangrijk is wanneer je op zoek bent naar een nieuwe aanpak, vertelt Caroline over een school die bij haar aanklopte voor een visietraject op leesonderwijs. “Dat wilden ze koppelen aan wereldoriëntatie.” Met de nieuwe kerndoelen in zicht is dat een logische stap. Daarnaast gebruikte de school een taalmethode die onder een vorige directeur en door een ander team gekozen was. “Ze vroegen zich af of het wel paste bij hun school. Ze waren helemaal niet zo enthousiast over die methode”, vertelt Caroline. 

De methode doorgronden
Samen met de leerkrachten is ze gaan kijken naar die taalmethode aan de ene kant en heeft ze dat losgetrokken van het lopende visietraject op leesonderwijs. Daarbij stelde ze allereerst de vraag: hoe zetten jullie de methode in? En ze doken dieper in de methode zelf. Caroline: “Wat is de visie van de methodemaker en wat is de didactiek erachter? Hoe doe je de differentiatie? We hebben ook gekeken naar de grotere leerlijnen: wat zit er nu achter die methode?” Uiteindelijk was de conclusie dat de gekozen methode eigenlijk heel goed paste bij de meertalige populatie van de school.  “Van tevoren waren ze er best wel kritisch op, later kwamen ze erachter dat het wel een heel passende methode was. Maar ze moesten een aantal aanpassingen maken om de methode nog passender te maken bij hun populatie.”

In het passend maken van een methode voor de leerlingen ligt volgens Caroline de grootste uitdaging: “Methodes worden altijd geschreven voor de gemiddelde groep, de gemiddelde leerling. Maar die bestaat niet.” Dezelfde methodes worden op heel verschillende scholen gebruikt. “Als je de methode inzet op een school waar de leerlingen van huis uit een zeer rijk taalaanbod krijgen, ga je heel anders differentiëren dan wanneer dat thuis veel minder gebeurt.”

De methode als verlengstuk van de schoolvisie
De methode moet dienen als verlengstuk en uitwerking van de schoolvisie. Een methode kiezen omdat die er mooi uitziet of handige opdrachten heeft? Dat gaat vaak mis. Caroline: “Teams kijken vaak naar het wat: leuke vraagjes en mooie lay-out. Maar pas als je de didactiek begrijpt, zie je of het echt past bij jullie visie.” Drie vragen zijn daarbij heel belangrijk:

• Wat vinden wij goed onderwijs?
• Welke aanpak past bij onze leerlingen?
• Hoe vertalen we dat naar de praktijk in de klas?

Luister de podcast en ontdek meer
In de podcast bespreken Wouter, Lotte en Caroline nog veel meer. Hoe ga je bijvoorbeeld om met meertaligheid op je school? En hoe zorg je ervoor dat je een nieuwe collega zo snel en goed mogelijk meekrijgt in jullie aanpak? Als onderwijsadviseur en met haar achtergrond als docent Nederlands voor anderstaligen deelt Caroline hierover de laatste inzichten. Ook hierbij blijkt het belangrijk dat je vooral duidelijke afspraken maakt en dat je het hele team daarin meeneemt.