Samen werken. Aan de slag met het thema werken

Overal werken mensen. Bijvoorbeeld om voedsel te produceren, in de dienstverlening maar ook als profschaatser of musicalster. Met de leerlijn over werken gaan de leerlingen van groep 1 tot en met 8 aan de slag met thema's over dit onderwerp. Welke beroepen hebben de mensen in de buurt en wat voor werk doen mensen in de rest van de wereld?

Ga direct naar de lesideeën voor:

Groep 1-2 | Groep 3 | Groep 4 | Groep 5 | Groep 6 | Groep 7 | Groep 8

Groep 1-2

Thema in Faqta: Aan het werk

In het thema ‘Aan het werk’  leer jij groep 1-2 over wat werk is, welke beroepen er zijn en welke werkzaamheden horen bij verschillende beroepen. Zo ontdekken de leerlingen bijvoorbeeld wat voor werk er allemaal gedaan moet worden om ons eten te maken en leren ze over bijzondere beroepen als profschaatser, dierenverzorger en de musicalster.
Op de themamuur kun je voor iedere les een nieuwe afbeelding van een beroep hangen.  Maak hier een spel van door bij de introductie van elk beroep de leerlingen het beroep te laten raden: 'Wat voor werk zou deze man doen?' of 'Waar zou deze vrouw werken?' Na elke les vul je de afbeelding aan met voorwerpen of werkzaamheden waarvan de leerlingen denken dat die bij het beroep horen. Dit wordt op de themamuur genoteerd, opgehangen of erbij neergelegd. Denk hierbij aan de postzak bij de postbode, de koksmuts bij de kok of nakijkwerk bij de meester.  

Voor de werkbladen en opdrachten gaan de leerlingen aan de slag met:
Verschillende hoekactiviteiten waarbij ze het werk van de beroepen verder gaan verkennen. Ze gaan bijvoorbeeld aardappels wegen als de boer, zandtaartjes maken als de bakker, hun eigen pizza knutselen als kok en hun maten opmeten voor het kostuum dat ze maken als echte kostuummakers. 

Bij ieder thema kunnen de leerlingen aan de slag met diverse werkbladen en opdrachten die je vindt in de activiteitencatalogus. Met deze hoekactiviteiten gaan ze de verschillende beroepen verkennen. Ze gaan bijvoorbeeld aardappels wegen zoals de boer doet, zandtaartjes maken als een bakker, hun eigen pizza knutselen als kok en hun maten opmeten voor het kostuum dat ze gaan maken als echte kostuummakers.  

Voor een afsluiting in lijn met het thema past een beroepenmarkt goed. Nodig ouders en/of grootouders uit om iets te vertellen over hun beroep. Denk hierbij aan herkenbare beroepen zoals dokter, de kapper, de professor en de stewardess. De leerlingen gaan in circuitvorm langs alle kraampjes, ontdekken de verschillende beroepen door naar - de voor dit beroep benodigde - voorwerpen en kleding te kijken en vragen te stellen aan de (groot)ouders. 

📚 Boekentips
De Blaadjesdief - Alice Hemming
Seizoenen - Hannah Pang & Clover Robin
Alle maanden van het jaar - Nannie Kuiper

Groep 3

Thema in Faqta: Dieren om ons heen

De leerlingen van groep 3 gaan bij wereldoriëntatie aan het werk met het thema Dieren om ons heen. Ze leren wat huisdieren zijn en over de geschiedenis van de hond als huisdier. Daarnaast gaan ze in op de dieren op de boerderij en hoe deze verzorgd worden. 
Op de themamuur kun je samen met de leerlingen een woordweb maken over dieren die met mensen samenwerken, zoals de varkens die helpen met het vinden van truffels, ratten die mijnen kunnen opsporen en hulphonden voor bijvoorbeeld slechtziende mensen. De leerlingen kunnen natuurlijk ook zelf dieren inbrengen. Om de kinderen op weg te helpen zijn hulpvragen handig, zoals: 'Welk huisdier helpt ons met het vangen van muizen?' of 'Welk dier heeft jou wel eens geholpen?'

Bij ieder thema vind je ook diverse werkbladen en opdrachten waar de leerlingen van groep 3 mee aan de slag kunnen. De leerlingen bedenken welke dieren goede hulpdieren zouden kunnen zijn. Kun je dan beter kiezen voor een panda, kat, hond of muis? Met behulp van smileys geven ze aan wat de beste opties zijn.

Op zoek naar afsluiting die goed aansluit op de opdracht? Houd een verkiezing voor het beste hulpdier! De leerlingen kiezen welke dier ons het beste helpt en waarom. Daarvoor bestuderen ze de themamuur met het woordweb. Er wordt gezamenlijk een dier gekozen. Voor het dier dat heeft gewonnen, ontwerpen de leerlingen een passende prijs. Je kunt hierbij denken aan een fijne ligmat voor hulphonden na het harde werken of een modderbad voor truffelvarkens. 

📚 Boekentips
Mia en de therapiehond - Lisa Papp
Hero, de superheldenhulphond - Iris Boter & Mark Janssen

Groep 4

Thema in Faqta: Leven in groepen

Bij wereldoriëntatie in groep 4 komen de leerlingen te weten waarom mensen en dieren in groepen leven.  Ze leren over verschillende taken en de kracht van teamwerk. Daarvoor kijken de leerlingen onder andere naar hoe bepaalde insecten samenwerken met elkaar. Ze leren ook hoe roofdieren proberen hun prooi te vangen en hoe prooidieren dit weer proberen te voorkomen.
Om de themamuur in te richten maken we praatplaat over het leven in de oertijd waarop mensen met elkaar samenwerken. Samen met de leerlingen kun je post-its plakken bij de plekken waar mensen samenwerken. Bespreek wat de mensen uit de oertijd aan het doen zijn en waarom ze dit niet alleen kunnen. Bedenk ook een verhaal bij de figuren op de praatplaat. Wat zouden ze tegen elkaar zeggen? Hoe lang zouden ze met deze taak bezig zijn? Op de post-its noteer je ook of een taak, zoals jagen of vuur maken, nu ook nog gedaan moeten worden. Als dit niet zo is, verzinnen de leerlingen wat we nu dan in plaats daarvan doen en of we hiervoor nog steeds moeten samenwerken.  

Met de verschillende werkbladen en opdrachten die we aan ieder thema hebben toegevoegd, kunnen de leerlingen op diverse manieren aan de slag met het thema. Voor dit thema kun je bijvoorbeeld deze opdracht kiezen: het maken van een eigen taakverdeling. 'Er zijn tijdens jullie schoolreisje twee zeehonden ontsnapt uit de dierentuin! Jullie gaan helpen. Wie gaat wat doen?' De leerlingen verdelen de taken. Hierbij maken ze een gedegen keus door ieders talent te benutten. Waarom kan hij of zij dit goed? Waar ben je zelf goed in? 

Voor de afsluiting van dit thema gaan de leerlingen de taakverdeling van de mensen uit de oertijd (van de praatplaat) naspelen. Hoe moeten ze samenwerken om vuur te maken, te jagen en tenten op te zetten? Bespreek vervolgens waarom het zo handig is om samen te werken en waar de leerlingen tegenaan liepen tijdens hun samenwerking. 

Tip: Wil je nog een stapje verder in het thematisch werken? Bij het begrijpend lezen thema ‘Samenwerken’ gaan de leerlingen de informatieve tekst “De hulphond” lezen. Daarbij leren ze wat hulphonden zijn, voor wie ze werken en wat voor werk ze doen. De leerlingen geven op het werkblad aan welke taken de hulphond in of rond het huis uitvoert. Ze bedenken zelf ook taken voor hulphonden.

Wil je begrijpend lezen uitproberen? 

📚 Boekentips
Zo zonde van de zee - Geronimo Stilton
Handboek voor superhelden - Elias en Agnes Vahlund

Groep 5

Thema in Faqta: Ontdek je buurt

In het thema 'Ontdek je buurt’ ontdekt groep 5 van alles over de buurt en leert wie er in de buurt helpen. Welke beroepen zijn er nodig voor een veilige buurt? Ze gaan ook aan de slag met onderwerpen als woon-werkverkeer, files en thuiswerken.
Voor de themamuur kun je de wijk van je school uittekenen of het hele dorp of de stad. Je kunt hiervoor een screenshot van Google Maps gebruiken die je op een groot vel uitprint. Hierbij geef je als leerkracht, samen met de leerlingen, met lijntjes aan op welke plek mensen werken. Zo wordt bijvoorbeeld een lijn getrokken naar de brandweerkazerne, naar landbouw in de buurt of naar de supermarkt. Aan het einde van de lijn prik je een A5-papier waarop een uitleg staat van het desbetreffende beroep. De leerlingen kunnen dit zelf met beroepen aanvullen die niet in het thema aan bod gekomen zijn. 

Bij ieder thema gaan de leerlingen aan de slag met diverse werkbladen en opdrachten. In het doeboek ontdekken de leerlingen het werk van de dokter door hun eigen hartslag te meten. Ze gaan tuinkers zaaien als echte boeren en ze zoeken uit hoe het woon-werkverkeer van hun familieleden eruitziet.  

Voor een leuke afsluiting van dit thema zijn er verschillende opties voor de leerlingen van groep 5. De leerlingen lopen bijvoorbeeld een dagje mee bij de brandweer of de politie. Ze kunnen op onderzoek uit naar waar ons vuilnis heen gaat en wat er mee gebeurt door een rondleiding te volgen bij een afvalverwerkingscentrale. Een andere mogelijk is om de leerlingen spreekbeurten te laten houden over verschillende beroepen waarbij ze dieper ingaan op een werkdag van dat beroep.

Tip: Wil je nog een stapje verder in het thematisch werken? Met het begrijpend lezen thema 'Helden van de buurt' lezen de leerlingen over een dienst van politieagenten Jan Willem en Bouchra. De leerlingen vullen een tijdschema in met de taken die zij allemaal als politieagenten hebben. Hierbij geven ze aan waar ze de taken uitvoeren en wanneer ze dat doen. 
Thema in Faqta: Helden van de buurt

Wil je begrijpend lezen uitproberen?

📚 Boekentips
Het geheim van de smid - Inneke Kraijo & Marlies Verhelst 
Van boswachter tot youtuber - Arwen Kleyngeld & Marijke Klompmaker
De chocoladetandarts - Tosca Menten

Groep 6

Thema in Faqta: Dat is mooi werk!

In groep 6 leer jij je leerlingen meer over verschillende beroepen en sectoren, bijvoorbeeld de dienstensector waarbij mensen tegen betaling diensten leveren. Ze vragen zich ook af waarom mensen werken en welke verschillende beroepen er in Nederland zoal zijn. 
Wanneer je met begrijpend lezen (thema: Transport) op dit thema aansluit, kun je op de themamuur een voorbeeld van een vliegreis uitwerken. De leerlingen kiezen gezamenlijk een bestemming en zetten hun reis op volgorde. Ze beginnen met het inpakken van de koffer, dan het reizen naar Schiphol. Vervolgens worden alle diensten op Schiphol weergegeven: eerst inchecken en dan door de douane. De leerlingen geven antwoorden op de vragen. Voorbeeldvragen zijn: 'Wat gebeurt er met je koffer' 'Wie zorgt ervoor dat het vliegtuig genoeg brandstof heeft?' 'Bij wie kun je eten en drinken bestellen in het vliegtuig?' “Hoe weet de piloot hoe hij moet vliegen als hij door een wolk rijdt?”

Bij dit thema zijn ook diverse werkbladen en opdrachten beschikbaar. In een opdracht in het doeboek zoeken de leerlingen uit welke plekken in Nederland toeristisch zijn. Ze onderzoeken naar welke plekken zij zelf nog zouden willen gaan en hoe je daarheen kunt reizen. 

Als afsluiting gaan de leerlingen 'werken om te helpen'. Dat kan op veel verschillende manieren. Bijvoorbeeld door een dagje te helpen bij het dierenasiel, bij een bejaardenhuis in de buurt of natuurlijk bij de kleutergroepen op school. Zo ontdekken ze hoe ze mensen of dieren kunnen helpen.

Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? In het begrijpend lezen thema 'Transport' lezen de leerlingen het verhaal “De regenjas van DAF” waarbij ze leren over de bedenkers van het merk DAF. De leerlingen geven aan wat het begin, het midden en het einde van de tekst is. Hiervoor maken ze een samenvatting. 
Thema in Faqta: Transport

Wil je begrijpend lezen uitproberen?

📚 Boekentips
Stinkend rijk worden - Jan Paul Schutten
Laat me gaan! - Ruben Prins
Prutje - Pieter Koolwijk

Groep 7

Thema in Faqta: Werken in het buitenland

Je leert de leerlingen van groep 7 van alles over verschillende beroepen, de Europese Unie en de verschillen in welvaart tussen mensen. Ze ontdekken dat Europese landen na de Tweede Wereldoorlog steeds meer zijn gaan samenwerken, in wat uiteindelijk de Europese Unie is gaan heten. Ze leren ook dat er, ondanks de Europese samenwerking, nog steeds grote verschillen bestaan tussen in welvaart. Ze leren verschillen en overeenkomsten te analyseren en te beoordelen.
Op de themamuur kun je de landen van Europa weergeven. De leerlingen geven aan welke landen de Euro hebben en noteren wat ze in de lessen hebben geleerd over de landen. Zo schrijven zij bijvoorbeeld bij het Ruhrgebied hoeveel mensen er wonen, welke industrieën er zijn en welke grote steden daar liggen. De feitjes die leerlingen leren in de lessen, noteren op de themamuur. Uiteraard kun je hierbij je leerlingen ook met afbeeldingen laten werken. 

Met de werkbladen en opdrachten sluit je hier op aan. Zo gaan de leerlingen bij een opdracht in het doeboek een poster maken voor een door hen gekozen land. Hiermee proberen ze toeristen naar dat land te trekken.
Bij een andere opdracht onderzoeken ze hoe ze een boot kunnen maken die veel draagvermogen hebben, net als de boten in de haven van Rotterdam. Dan doen ze een boot te maken en daar steeds meer knikkers in te plaatsen.

Voor de afsluiting wordt groep 7 wordt verdeeld in groepjes. De leerlingen kiezen allemaal een land waarvoor ze een kennismakingspitch maken. Tijdens deze pitch geven de leerlingen antwoorden op de vragen als: 'Waar in Europa ligt dit land?' Of: 'Is het land rijk of arm en waarom?' 'Wat voor werk doen de mensen in dit land?' 'Hoeveel toerisme heeft dit land?' 

Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? Met het begrijpend lezen thema 'Genoeg werk voor iedereen?' lezen de leerlingen de tekst 'Werken voor een betere toekomst' over de Turkse gastarbeiders Isa en Yusuf. De leerlingen gaan op zoek naar de rode draad in het verhaal door informatie op te zoeken en de bijpassende iconen bij de tekst te plaatsen. 
Thema in Faqta: Genoeg werk voor iedereen?

Wil je begrijpend lezen uitproberen?

📚 Boekentips
Spreken we in Europa straks allemaal Europees? - Bas van Lier
Het te gekke geldboek - Arwen Kleyngeld
Wees blij dat er geld is! - Alex Woolf

Groep 8

Thema van Faqta: Werken waar je wilt

In groep 8 leren de leerlingen over verschillende beroepen, wat dienstverlening is, over landbouw, levensbehoeften en welvaart. In dit thema ontdekken ze dat mensen over de hele wereld op verschillende manieren hun geld verdienen.  Ze leren ook dat mensen kunnen voorzien in hun levensbehoeften door werk, maar dat mensenwerk ook nadelige gevolgen kan hebben voor de samenleving en natuur.
Voor de themamuur maken de leerlingen een woordweb met alle belangrijke woorden die in het thema aan bod komen. Ze worden uitgedaagd om, telkens als een nieuw belangrijk woord wordt toegevoegd, dit woord in maximaal 30 seconden uit te leggen met voorbeelden daarbij. Degene met de beste uitleg wordt gekozen en schrijft deze uitleg op. Dit wordt bij het juiste woord aan de themamuur gehangen. De leerkracht speelt gedurende het thema allerlei woordenschatspelletjes waardoor de leerlingen de woorden goed leren kennen. De leerlingen mogen zelf voorbeelden toevoegen aan de belangrijke woorden uitleg, bijvoorbeeld bij het woord 'multinational'. 

Ook bij dit thema kunnen de leerlingen werken aan diverse werkbladen en opdrachten. In het doeboek leren de leerlingen onder andere waar hun kleding en de kleding van hun klasgenoten vandaan komen door te kijken welke landen op de labels staan. Ook bedenken ze hoe hun eigen webwinkel eruit zou zien: 'Wat zou jij gaan verkopen?' en 'Wie zouden je belangrijkste kopers zijn?'  

Een leuke afsluiting? Laat de leerlingen in tweetallen uitzoeken in welk land je het het beste hebt als arbeider en in welk land het slechtste. Ze gaan in op vragen als: 'Waar krijg je het hoogste loon?' 'Waar moet je de meeste uren op een dag werken?' en 'Waar heb je de meeste vakantiedagen?' Door deze en andere vragen te beantwoorden, kunnen leerlingen afwegen in welk land de arbeidsomstandigheden het beste zijn en in welk land het slechtst. Dit wordt klassikaal besproken. Er wordt gekeken of de verschillende tweetallen tot dezelfde antwoorden zijn gekomen. 

Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? Met het begrijpend lezen thema 'Waar komt voedsel vandaan?' lezen de leerlingen de kennistekst 'Hoe moeten we de groeiende wereldbevolking voeden?' De leerlingen leren de vragen uit de tekst beantwoorden in maximaal twee zinnen. Ook kijken ze naar oplossingen voor het voedselvraagstuk. 
Thema in Faqta: Waar komt voedsel vandaan?

Wil je begrijpend lezen uitproberen?

📚 Boekentips
De voedselatlas - Giulia Malerba
Zo wordt kleding gemaakt - Zeger van Mersbergen
Waarom de wereld niet eerlijk is - Yuval Noah Harari

Op zoek naar aansluitende begrijpend lezen teksten?

Al deze lees suggesties (en meer) om je huidige thema een rijkere invulling te geven, hebben we voor je uitgewerkt op ons leerplatform. Ontdek hoe je ook met begrijpend lezen binnen hetzelfde thema kunt werken. Vraag dan nu jouw gratis toegang aan.