Aan de slag met je thema: Weer & Seizoenen (Periode 2)

Het seizoen is langzaam aan het veranderen. Hoe werkt dat nou precies? En wat voor verschillende soorten weer zijn er allemaal? Op het leerplatform van Faqta vind je hiervoor verschillende suggesties waar je gemakkelijk mee aan de slag kunt gaan. De leukste daarvoor hebben we op een rijtje gezet.

In dit artikel gebruiken we voor groep 5 t/m 8 de thema's van Faqta Wereld versie 2 als voorbeeld. Maak je hier nog geen gebruik van? Tussen haakjes vermelden we steeds het thema van de vorige versie. Meer informatie over de Faqta Wereld versie 2 en de voordelen hiervan lees je op onze kennisbank. 

Ga direct naar de lesideeën voor:

Groep 1-2 | Groep 3 | Groep 4 | Groep 5 | Groep 6 | Groep 7 | Groep 8

Groep 1-2

Thema in Faqta: Wat een jaar

Met het thema ‘Wat een jaar’ leer jij de leerlingen van groep 1/2 over verschillende indelingen van het jaar, seizoenen en feesten. De leerlingen leren eerst wat het concept tijd en geschiedenis inhoudt. Zo kunnen de leerlingen voor de themamuur een tijdlijn maken van de verschillende seizoenen. Bij ieder seizoen kun je afbeeldingen van verschillende soorten weer koppelen aan die seizoenen. “Sneeuwt het in de zomer?” en “Wanneer kleuren de blaadjes bruin en rood?” Laat zien wat de verschillende dieren in elk seizoen doen. Bijvoorbeeld dat de egel in de herfst veel eet om zich in de winter voor te bereiden op zijn winterslaap in de winter. Daarnaast kun je afbeeldingen ophangen van kleren en die aan de seizoenen koppelen. “Wanneer draag je een winterjas?” en “Kun je het hele jaar korte broeken dragen?” Als laatste kun je de verschillende feestdagen bij het juiste seizoen weergeven, zoals dierendag bij de herfst. 

Bij ieder thema kunnen de leerlingen aan de slag met diverse werkbladen en opdrachten. In dit thema maken de leerlingen bijvoorbeeld een jaarkalender met alle verjaardagen en feestdagen voor in de klas. Koppel hierbij de seizoenen aan de verschillende maanden. Daarnaast kunnen de leerlingen een proefje doen waarbij de leerlingen leren hoe het dag en nacht wordt door de aarde om de zon te laten draaien. Plak een stickertje bij Nederland en laat de leerlingen verwonderen door met een lamp de zon na te bootsen: “Kun je nu de zon zien? Is het dan dag of nacht?” 

Een leuke afsluiting in lijn met het thema? Laat de leerlingen samen een feestdag organiseren. Er kan worden gekozen voor een bestaande feestdag, zoals Divali, maar de leerlingen kunnen ook zelf een feestdag bedenken. Jij kunt de leerlingen hierbij ondersteunen: “Wat vieren we op deze feestdag? Wat voor kleren dragen we tijdens deze feestdag? Wat eten we tijdens deze feestdag?” Ga samen met de leerlingen het lokaal versieren voor deze feestdag en voer bijbehorende tradities uit. 

📚 Boekentips
De Blaadjesdief - Alice Hemming
Seizoenen - Hannah Pang & Clover Robin
Alle maanden van het jaar - Nannie Kuiper

Materiaal nodig om je klas verder aan te kleden?

👉 Download onze gratis weerbericht kaarten

Groep 3

Thema in Faqta: Kalenders en feesten

De leerlingen van groep 3 leren met het thema 'Kalenders en feesten' nog meer over de indeling van een jaar en welke feesten mensen vieren. Zo kun je samen met je leerlingen voor de themamuur een mindmap maken van de feesten waar jouw leerlingen het minste over weten. Zet het feest in het midden van de themamuur en voeg steeds afbeeldingen en informatie toe. Dit kun je doen door met de leerlingen de volgende vragen te bespreken: “Wanneer vieren ze dit feest? Wat vieren ze? Wat wordt er gegeten? Hoe kleden ze zich aan? Hoe kleden ze het huis aan?” en nog meer relevante vragen.

Bij ieder thema vind je ook diverse werkbladen en opdrachten waar de leerlingen van groep 3 mee aan de slag kunnen. De leerlingen bedenken bijvoorbeeld hun eigen feestdag en werken die verder uit. Je kunt daarbij vragen stellen als: “Op welke datum gaan we het feest vieren? Hoe versieren we de klas? Wat doen we tijdens de feestdag?”. 

Een leuke afsluiting die aansluit op het thema? Laat de leerlingen uitnodigingen ontwerpen voor hun zelfbedachte feestdag. Natuurlijk kunnen ze voor deze feestdag ook andere klassen of ouders uitnodigen. Er kan zelfs een feestcommissie worden opgesteld om de feestdag in goede banen te leiden. De feestcommissie verdeelt, met behulp van jou als leerkracht, de taken in de klas: de een maakt bijvoorbeeld de versiering en de ander maakt de uitnodigingen.

📚 Boekentips
Beest wil een feest - Maranke Rinck & Juliette de Wit
Altijd feest! Samen de feesten van het jaar vieren - Janny van der Molen & Hans Kuyper
Alles is reden voor een feestje - Monique Berndes

Groep 4

Thema in Faqta: Poepweer

In het thema 'Poepweer' ontdekken de leerlingen van groep 4 van alles over het weer: de seizoenen, regen, wind en onweer. Een leuk idee voor de themamuur? Maak een grote en speelse begrippenlijst! Koppel de woorden daarbij aan elkaar. Zo kun je onder 'het regent' bijvoorbeeld de woorden ‘neerslag’ en ‘regenmeter’ hangen. Begin met alle belangrijke begrippen in het thema. Zo hebben ook ‘code rood’ en ‘storm’ met elkaar te maken. Die kunnen daarom worden verbonden.

Met de verschillende werkbladen en opdrachten die we aan ieder thema hebben toegevoegd, kunnen de leerlingen op diverse manieren aan de slag met het thema. Laat de leerlingen hun eigen weerbericht maken. Als uitdaging kan je als leerkracht ervoor kiezen om de leerlingen dit weerbericht in groepjes te laten presenteren als echte weermannen of -vrouwen van het nieuws. Stimuleer de leerlingen hun weerbericht te verrijken door coachvragen te stellen: “Wat kun je morgen het beste voor kleren aantrekken? Is het veilig om morgen naar school te fietsen, waarom?”

Een leuke afsluiting wat inhaakt op het weerbericht? Teken met de leerlingen de omtrekken van Nederland op een levensgroot vel papier (bijvoorbeeld met meerdere vellen tegen elkaar geplakt). Bij elke provincie staat een leerling of een tweetal. De leerling of het tweetal bespreekt het weer voor morgen voor die provincie. Op deze manier maken de leerlingen een weerbericht voor heel Nederland. 

Tip: Wil je nog een stapje verder in het thematisch werken? Met het begrijpend lezen thema ‘Met bakken uit de lucht’ lezen de leerlingen met de tekst ‘Brem en Snuit’ over twee dieren die in de sneeuw leven. Vraag de leerlingen of zij dezelfde ervaringen hebben met sneeuw als de dieren in het verhaal.

Wil je begrijpend lezen uitproberen? 

📚 Boekentips
De reis van de regen - Grahame Baker-Smith
Extreem weer - Emily Bone
Brem en Snuit - Elly-Ann van Luxemburg

Groep 5

Thema in Faqta: De kracht van wind (versie 1: Weer en wind)

In het thema ‘De kracht van wind’ leer jij je leerlingen over wind, luchtdruk, hoge- en lagedrukgebieden, windkracht en windsnelheden. Zo kunnen de leerlingen voor de themamuur de schaal van Beaufort maken door de volgende indeling te gebruiken: stille wind (0), zwakke wind (1-2), matige wind (3-4), krachtige wind (5-6), harde wind (7-8), storm (9-10), zware storm/orkaan (11-12) . Bij elke schaal bespreek je met de leerlingen hoe die windkracht voelt en wat het met ons kan doen. Bijvoorbeeld: “Waarom is het gevaarlijk om met een storm naar buiten te gaan? Welke wind is het fijnst als je op een open veld fietst?” De themamuur versier je met afbeeldingen van voorbeelden van die windkracht. Bijvoorbeeld een omgevallen boom bij een storm. 

Bij ieder thema kunnen de leerlingen aan de slag met diverse werkbladen en opdrachten. In het doeboek maken de leerlingen een eigen weerbericht. Ze zoeken eerst op wat de weervoorspelling is, vervolgens schrijven ze zelf een echt weerbericht wat ze voor de klas kunnen presenteren. Daarnaast gaan ze op onderzoek uit. Aan de hand van proefjes onderzoeken ze welke plantenzaden het verst verspreid worden door de wind. 
Wanneer je de leerlingen aan de slag laat gaan met het werkblad, gaan ze onder andere nadenken over wat zij zouden doen bij windkracht 12. Ze stellen zichzelf vragen als of zij in Amerika zouden willen wonen als ze weten dat daar tornado’s voorkomen. 

Een leuke afsluiting in lijn met het thema? De leerlingen maken een stormplan. Ze onderzoeken wat de gemeente kan doen om hun woonplaats bij een storm nog veiliger te houden. Kunnen bomen bijvoorbeeld steviger worden vastgezet om te voorkomen dat ze omwaaien? Uiteindelijk schrijven de leerlingen een (fictieve) brief naar de burgemeester om hem of haar ervan te overtuigen dat hun plan moet worden uitgevoerd.

Tip: Wil je nog een stapje verder in het thematisch werken? In het begrijpend lezen-thema 'Twee kanten van wind’ lezen de leerlingen over de gevoelens en ervaringen van Riet tijdens de Watersnoodramp van 1953 in de tekst ‘Alleen maar zee’. De leerlingen kunnen deze gevoelens van Riet verwerken om hun mening kracht bij te zetten. Leerkrachten kunnen leerlingen op weg helpen om dit in hun pitch te verwerken door vragen te stellen als: “Waarom was de Watersnoodramp zo erg en moeten we het dus voorkomen?”

Wil je begrijpend lezen uitproberen?

📚 Boekentips
De grote storm - Zanna Davidson
Wind - Honor Head
De zee kwam door de brievenbus - Selma Noort

Groep 6

Thema in Faqta: De kracht van water (versie 1: Donder en bliksem)

In het thema 'De kracht van water' leer jij je leerlingen over de waterkringloop, dat Nederland onder zeeniveau ligt, over waterkracht en over onweer.

Als idee voor de themamuur kun je bijvoorbeeld verschillende vragen uitzetten over waterkracht, de waterkringloop en donder en bliksem. Aan het begin van het thema stellen leerlingen zichzelf vragen over wat ze willen ontdekken tijdens dit thema. Deze vragen worden op de themamuur weergegeven. Voorbeeldvragen zijn: “Hoe werkt de waterkringloop? Waarom regent het zo vaak in Nederland? Hoe ziet onweer eruit? Hoe ontstaat onweer? Hoe kan ik schuilen van onweer? Hoe weet ik hoe ver onweer bij mij vandaan is?” Elke vraag wordt beantwoord met verschillende tekeningen en informatie die de leerlingen zelf aanvullen en op de themamuur plakken.

Gedurende het thema werken de leerlingen aan verschillende werbladen en opdrachten. Zo ontwerpen de leerlingen aan de hand van een opdracht in het doeboek zelf een dijk om een nieuwe watersnoodramp te voorkomen. Ook verzinnen ze hun eigen mythe over een natuurverschijnsel! Ze bedenken welke voorwerpen bij deze god(in) hoort en schrijven de mythe uit. Zo ben je met je klas ook met taal bezig.
Bij de werkbladen diepen de leerlingen hun kennis verder uit. Ze denken na over welke oplossing voor hoogwater het beste werkt volgens hen. Ook zetten ze de stappen van een stormvloedkering in de goede volgorde en tekenen ze hoe een stuwdam eruitziet. 

Als afsluiting kunnen de leerlingen de vragen en antwoorden van de themamuur worden aan het einde van het thema verwerkt in informatieboekjes die de leerlingen zelf of in groepjes knutselen. Elke pagina bevat een vraag van de themamuur en het antwoord daarbij. Als alle boekjes af zijn, presenteren leerlingen deze aan elkaar tijdens een informatiemiddag waarbij de leerlingen rondlopen, elkaars boekjes bekijken en vragen stellen. 

Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? In het begrijpend lezen-thema ‘Onweer’ lezen de leerlingen het interview ‘Jolien is stormjager’, waarmee ze ontdekken waarom Jolien zo geniet van een storm. Als leerkracht kun je met de leerlingen hun ervaringen met stormjagen bespreken. “Wie gaat er juist naar buiten als een onweer of een storm is? Waarom doe je dat? Wat zou er fout kunnen gaan?”

Wil je begrijpend lezen uitproberen?

📚 Boekentips
Bliksemkind - Hans Hagen
Het grote bliksemboek - Theodorus Donderius
Onweer - Jolanda Horsten

Groep 7

Thema in Faqta: De kracht van het weer (versie 1: Droge of natte voeten)

In het thema 'De kracht van het weer' leer jij je leerlingen over de stand van de aarde, tropische stormen, regenseizoenen en droge seizoenen.

Voor de themamuur maak je samen met je leerlingen een wereldkaart waarbij je, van woestijnklimaat tot poolklimaat, de verschillende klimaatzones naast elkaar weergegeven ziet staan onder het kopje ‘klimaat’. Voor elke klimaatzone geven de leerlingen aan hoe warm het is in de zomer en winter, hoeveel neerslag er valt en bijzonderheden aan dat klimaat. Bijvoorbeeld: “Poolklimaat: in de zomer -10 graden Celsius en in de winter -30 graden Celsius. Er valt maar weinig neerslag. In de zomer blijft het dag en nacht licht.”

Met de werkbladen en opdrachten verdiepen de leerlingen hun kennis en werken ze aan hun vaardigheden. Zo gaan ze in het doeboek aan de slag met het maken van een informatieblad over de invloed van de zon op het weer. Daarnaast gaan ze op onderzoek uit naar de Inuit: ze leven zich in en proberen zo te ontdekken hoe het leven van de Inuit eruit ziet tijdens de poolnacht of de pooldag. Aan de hand van dit onderzoek maken ze een dagplanning.
Bij het werkblad denken de leerlingen na wat zij zouden doen als er een tornado-waarschuwing bij hen in de buurt zou zijn. Ook tekenen ze de waterkringloop na. 

Ter afsluiting van het thema gaan de leerlingen zich verdiepen in verschillende klimaatzones. Ze schrijven een dagboekfragment van een dag van het leven van iemand in die klimaatzone, waarbij de klimaatproblemen van die zone naar voren komen. Je kunt de leerlingen op weg helpen door vragen te stellen: “Hoe warm is het daar? Wat voor kleren trek je aan? Hoe laat wordt het donker? Waar moet je voor uitkijken in dit klimaat? Wat is er veranderd sinds de klimaatverandering?” De leerlingen zoeken informatie over de klimaatzones op en schrijven het dagboekfragment. Deze presenteren ze aan elkaar tijdens hun eigen ‘Klimaattop’, waarin ze elkaar informeren over de problemen in de verschillende klimaatgebieden.

Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? In het begrijpend lezen-thema ‘Het weer is overal anders’ lezen de leerlingen over Kiribati: het verdrinkende eiland. De leerlingen leren hier kritisch kijken naar stellingen over Kiribati. De argumenten die ze hier horen kunnen ze meenemen als inspiratie voor de afsluiting van het thema. 

Wil je begrijpend lezen uitproberen?

📚 Boekentips
Palmen op de Noordpool - Marc ter Horst
Dit is onze wereld - Tracy Turner
Voorbij de horizon - Arend van Dam

Groep 8

Thema van Faqta: Weer voorspelt (versie 1: Wind, water en vuur)

In het thema 'Weer voorspelt' leer jij je leerlingen over luchtdruk, luchtsoorten, de dampkring en het maken van een weersvoorspelling.

Voor de themamuur kunnen de leerlingen elke dag een weerbericht ophangen. Voorspel samen met de leerlingen de weersverwachting voor de volgende dag. Vervolgens wordt de bestaande voorspelling van het KNMI besproken en opgehangen op de themamuur. De volgende dag van het thema wordt bekeken of de weersverwachting klopte en waar het afweek. Dit wordt genoteerd en op de themamuur weergegeven. Deze aanpak wordt gedurende het hele thema gedaan. 

Door middel van werkbladen en opdrachten verdiepen de leerlingen hun kennis en vaardigheden. Zo houden de leerlingen zich met een opdracht in het doeboek bezig met het ontwerpen van een nieuw meetinstrument. Welk meetinstrument mist nog bij de weerstations? Dat gaan ze in tweetallen uitzoeken en ontwerpen.
Bij de werkbladen denken leerlingen na over het verschil tussen het aflezen van de temperatuur op een thermoscoop of een thermometer. Ook schrijven ze een mini-biografie over het leven van Buys Ballot: de oprichter van het KNMI. 

Een leuke afsluiting? De leerlingen schrijven samen een weersvoorspelling voor de volgende dag en presenteren dat als weerman of weervrouw voor de klas samen met een weerkaart. Zo zijn ze ook met taal bezig. Dit kunnen ze presenteren, maar ook opnemen met een camera. Dit kunnen ze dan monteren en laten zien aan de klas.

Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? Dan kunnen je leerlingen aan de slag met het begrijpend lezen thema ‘Wat wordt het weer?’ Hier lezen de leerlingen een informatietekst over het voorspellen van het weer. Ze leren om deze kennis om te zetten in een weerbericht, wat ze goed kunnen gebruiken voor de afsluiting van het thema. 

Wil je begrijpend lezen uitproberen?

📚 Boekentips
De geheimen van het weer - Tristan Gooley
Meer over weer - Helga van Leur en Rudy Wijnberg
Stormwachter - Catherine Doyle

Op zoek naar aansluitende begrijpend lezen teksten?

Al deze lees suggesties (en meer) om je huidige thema een rijkere invulling te geven, hebben we voor je uitgewerkt op ons leerplatform. Ontdek hoe je ook met begrijpend lezen binnen hetzelfde thema kunt werken. Vraag dan nu jouw gratis proefperiode aan.