Door Faqta
Het schooljaar is pas net begonnen en er komt direct al veel op je af. Een nieuwe klas met nieuwe leerlingen. Iedereen moet weer even wennen. Gaan jullie met wereldoriëntatie vanuit een geschiedenisperspectief aan de slag? Dit wil je natuurlijk meteen zo creatief mogelijk met de leerlingen invullen. Op het leerplatform van Faqta vind je hiervoor verschillende suggesties waar je gemakkelijk mee aan de slag kunt gaan.
Ga direct naar de lesideeën voor:
Groep 1-2 | Groep 3 | Groep 4 | Groep 5 | Groep 6 | Groep 7 | Groep 8
Tijd van de jagers en boeren
Thema in Faqta: 1 miljoen oma's geleden
De reis door de tijd begint in groep 1-2 met de prehistorie. Daarvoor leren de leerlingen eerst wat het concept tijd en geschiedenis inhoudt. Daarom gaan ze aan de slag met hoe de wereld er ‘1 miljoen oma’s geleden’ eruit zag. Voor de themamuur kun je een tijdlijn maken met daarop allerlei prehistorische dieren, gebruiksvoorwerpen en (oer)mensen. Koppel deze zaken vervolgens aan hun hedendaagse tegenhanger. Zet bijvoorbeeld een mammoet tegenover een olifant en een prehistorische hut tegenover een modern huis.
Bij ieder thema kunnen de leerlingen aan de slag met diverse werkbladen en opdrachten. In de prehistorie maakten de mensen grottekeningen. Voorbeelden hiervan hebben de leerlingen gezien tijdens de lessen. Hiermee kunnen je leerlingen ook aan de slag. Op donkerbruine vellen papier gaan ze met wasco zelf een grottekening maken. Zo sluit je met een creatieve opdracht thematisch aan op wat ze leren bij wereldoriëntatie.
Een leuke afsluiting in lijn met het thema? Laat de leerlingen presenteren wat ze hebben geleerd door ze een museum na te laten bouwen in de klas. Wat krijg je allemaal te zien in een museum? Hierin laat je de verschillende onderdelen van het thema terugkomen.
Je eigen stamboom
Thema in Faqta: Dit ben ik
De leerlingen van groep 3 leren bij wereldoriëntatie over hun eigen talenten en over hun families. Ook leren ze zich te verdiepen en in te leven in een ander. Zo gaan de leerlingen aan de slag met geschiedenis vanuit hun eigen perspectief. Op de themamuur kun je ze hun eigen stamboom laten uitwerken door ze foto’s of portretten van hun voorouders mee te laten nemen.
Bij ieder thema vind je ook diverse werkbladen en opdrachten waar de leerlingen van groep 3 mee aan de slag kunnen. De leerlingen ontdekken door te werken met het thema 'Dit ben ik' veel over zichzelf en over anderen. Door middel van optische illusies gaan ze met een andere blik kijken en ervaren ze hoe het is om te tekenen met je verkeerde hand, zonder je duim te gebruiken of met je ogen dicht.
Een leuke afsluiting in lijn met het thema? De leerlingen hebben geleerd zich te verdiepen en in te leven in een ander. Zij leren verschillen tussen leerlingen te (h)erkennen en benoemen kwaliteiten in een ander. Nu is het tijd voor een spelletje ‘wie is het’ met de leerlingen van de klas. Neem twee leerlingen apart; zij gaan vooraan in de klas staan. De rest gaat staan bij hun stoel. Neem een leerling in je hoofd en laat de twee om de beurt raden. Ze stellen gesloten vragen (‘heeft hij of zij blond haar?’ of ‘draagt hij of zij een bril?’). Als een leerling afvalt, gaat deze zitten tot de juiste wordt geraden.
Vervoer
Thema in Faqta: Onderweg
Bij wereldoriëntatie in groep 4 ontdekken de leerlingen van alles over verschillende vervoermiddelen. Maar hoe verplaatsen mensen zich vroeger en hoe vervoerden ze toen hun goederen? Op de themamuur kun je een tijdlijn maken met allerlei vervoermiddelen van vroeger. Zet daar de hedendaagse manieren van transport tegenover.
Met de verschillende werkbladen en opdrachten die we aan ieder thema hebben toegevoegd, kunnen de leerlingen op diverse manieren aan de slag met het thema. Ze hebben al veel geleerd over verschillende manieren van vervoer. Nu gaan ze hun eigen vliegshow organiseren. De leerlingen maken een vliegtuig en houden daarmee een wedstrijd. Welk vliegtuig vliegt het verst? Welke is het mooiste? Welke kan het meeste dragen? Welke is het meest nauwkeurig?
Een leuke afsluiting in lijn met het thema? Nu de leerlingen van groep 4 van alles weten over vervoersmiddelen, is het tijd om wat dieper te duiken in de techniek van de stoommachine. Zoek op internet verschillende proefjes rond stoom/luchtdruk en laat aan de hand daarvan de werking van een stoommachine zien.
Tijd van de jagers en boeren
Thema in Faqta: Jagers en boeren
In het thema 'Jagers en boeren’ leren de leerlingen van groep 5 over hoe jagers boeren werden en hoe zij leefden. Ze krijgen les over de ijs-, brons-, steen- en ijzertijd. Het leven zag er in die tijd heel anders uit dan nu. Voor de themamuur verzamelen de leerlingen voorwerpen die bij de tijd van jagers en boeren horen. Zo maak je de verschillen tussen het leven toen en nu visueel.
Bij ieder thema gaan de leerlingen aan de slag met diverse werkbladen en opdrachten. Bij het thema 'Jagers en boeren' kunnen de leerlingen bijvoorbeeld stapsgewijs een pot maken. Tegenwoordig koop je je spullen in de winkel, vroeger moesten mensen alles zelf maken. Dat hebben de leerlingen ontdekt tijdens de geschiedenislessen. Nu gaan ze leren hoe ze zelf spullen kunnen maken, op dezelfde manier als mensen dat in de oertijd deden. Zo sluit je met het vak handvaardigheid thematisch aan op wereldoriëntatie.
Een leuke afsluiting in lijn met het thema? De leerlingen van groep 5 bedenken een verhaal binnen het thema jagers en boeren. Dit kunnen ze dan bijvoorbeeld opvoeren voor de kleuters. Die behandelen hetzelfde tijdvak wanneer ze bezig zijn met het thema van Faqta '1 miljoen oma’s geleden'. Zo gaat het thema ook buiten de eigen groep leven.
Tip: Wil je nog een stapje verder in het thematisch werken? Met het begrijpend lezen thema ‘Het leven van rendierjagers’ sluit je aan op waar de leerlingen met wereldoriëntatie mee bezig zijn. Zo gaat groep 5 onder andere een tekst over De wolharige neushoorn lezen waarmee ze ook meer leren over de dieren in de tijd van de jagers en boeren.
Thema in Faqta: Het leven van rendierjagers
Wil je begrijpend lezen uitproberen?
Tijd van regenten en vorsten
Thema in Faqta: Gouden Eeuw?
In groep 6 leren de leerlingen hoe mensen leefden in de Gouden Eeuw. Daarbij zijn ze niet alleen met geschiedenis bezig; ze leren bijvoorbeeld ook over kunst en zijn ze met aardrijkskunde bezig.
Op de themamuur hangt een wereldkaart. In de Gouden Eeuw haalden handelaren steeds meer verschillende specerijen van overal op de wereld. De leerlingen zoeken specerijen die bij verschillende plekken op de kaart horen. Natuurlijk kun je de themamuur uitbreiden met bijvoorbeeld de moeilijke woorden van het thema.
Verder op het thema handelaren? Groep 6 heeft geleerd dat tulpen goud waard waren in de Gouden Eeuw. De leerlingen doen een experiment met tulpen en ecoline en ontdekken dat ze een witte bloem zelf een kleur kunnen geven. Met deze opdracht werken de leerlingen ook aan hun onderzoeksvaardigheden.
Uit het doeboek: groep 6 geeft een witte bloem kleur met ecoline.
Als afsluiting maken de leerlingen een magazine over de Gouden Eeuw, waarin zij bijvoorbeeld zaken als mode, reisgids, kunst, kookrubriek en een interview met een belangrijk iemand uit de Gouden Eeuw verwerken. De verwerkingsvorm is hier een muurkrant. Dan zijn de leerlingen bijvoorbeeld ook met vakken als taal en kunst bezig.
Een voorbeeld van een muurkrant in groep 6 over de Gouden Eeuw
Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? Door middel van twee teksten over het leven op een VOC-schip kijken de leerlingen van groep 6 vanuit een ander perspectief naar de Gouden Eeuw. De leerlingen gaan graag met de teksten aan de slag omdat ze door de lessen bij wereldoriëntatie al nieuwsgierig zijn geworden.
Thema in Faqta: Vaar mee met de VOC
Wil je begrijpend lezen uitproberen?
Tijd van monniken en ridders
Thema in Faqta: Veroveraars
De leerlingen van groep 7 leren over het Arabische rijk en het Frankische rijk die ontstonden in de tijd van monniken en ridders. Bovendien leren zij over de Vikingen en de kruistochten.
Aan de themamuur hangt onder andere een kaart van Europa. In de weken dat ze werken aan het thema tekenen de leerlingen op deze kaart de gebieden die veroverd zijn door de Franken, Arabieren, de Vikingen en tijdens de kruistochten.
Welke gebieden veroverden de Arabieren in de tijd van monniken en ridders? De leerlingen van groep 7 spelen een spel waarin ze gaan proberen zoveel mogelijk land in te pikken. Dit spel lijkt op ‘kamertje verhuren’. Een afwisselende opdracht waarbij de leerlingen op een andere manier met het thema bezig zijn.
Groep 7 wordt verdeeld in groepjes. Bij deze afsluiting houden de leerlingen een pitch over welke van de vier groepen (Arabische Rijk, Vikingen, Kruistochten of Karel de Grote) de grootste veroveraars in de tijd van de monniken en ridders waren. Een vijfde groepje is de jury en bepaalt aan het einde welk groepje gewonnen heeft.
Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? Thematisch werken krijgt nog meer vorm in je klas omdat je ook met begrijpend lezen aan kunt sluiten. Bij geschiedenis heeft groep 7 al geleerd over de ‘Veroveraars’ in Europa. Hier gaat het bij begrijpend lezen ook over. Ze beginnen met een tekst over de Vikingen en hun goden. Zo gaan ze dieper in op een onderwerp waar ze al wat van weten.
Thema in Faqta: De Vikingen
Wil je begrijpend lezen uitproberen?
Tijd van burgers en stoommachines
Thema van Faqta: Werken tot je erbij neervalt
In groep 8 gaan de leerlingen naar de 19e eeuw toen je nog moest werken tot je erbij neervalt. Ze leren over economische veranderingen in de tijd van burgers en stoommachines, de opkomst van gelijke rechten voor man en vrouw, en de afschaffing van kinderarbeid.
Voor de themamuur verzamel je verschillende folders over bijbanen voor jongeren en laat de leerlingen dit vergelijken met wat er in het thema wordt besproken. Wat voor werk deden de mensen toen? Zo bekijken ze het onderwerp niet alleen vanuit het perspectief van het vak geschiedenis, maar zijn ze ook met burgerschap bezig. De belangrijke woorden uit het thema hang je daar natuurlijk ook op.
Tijdens de lessen over de tijd van burgers en stoommachines hebben de leerlingen van groep 8 meer geleerd over de koloniën en dat niet iedereen dezelfde rechten had. Ze maken als opdracht een stripverhaal op basis van het verhaal Max Havelaar van Multatuli.
Een leuke afsluiting? In groep 8 zetten de leerlingen een banenmarkt voor kinderarbeid op, passend bij het thema 'Werken tot je erbij neervalt'. Hierbij laten ze niet zien waarom het werk zo leuk is, maar juist waarom kinderen dat werk niet zouden moeten doen.
Tip: Wil je begrijpend lezen in hetzelfde thema? In groep 8 beginnen de leerlingen bij begrijpend lezen met het verhaal ‘Drie meiden uit de textielfabriek’ waarmee ze meer leren over kinderrechten en het werk in een fabriek in de 19e eeuw. Ze sluiten aan op hun geschiedenislessen over de tijd van burgers en stoommachines. Juf Monique van IKC de Aquamarijn in Almere heeft superleuke puzzels gemaakt die passen bij dit geschiedenisthema om met groep 8 de woordenschat te oefenen.
Thema in Faqta: Werken tot je erbij neervalt
Wil je begrijpend lezen uitproberen?
Alles overzichtelijk op het leerplatform van Faqta
Al deze suggesties (en meer) om je thema een rijkere invulling te geven, hebben we voor je uitgewerkt op ons leerplatform. Waar je alles kunt vinden, leggen we uit op de kennisbank. Kies zelf wat het beste past bij jou en je klas. En ontdek hoe je ook met andere vakken, zoals begrijpend lezen, binnen hetzelfde thema kunt werken.